დეპრესია არის რთული ფსიქიკური ჯანმრთელობის დარღვევა, რომელიც მსოფლიოს მასშტაბით მილიონობით ადამიანს ახასიათებს, ზემოქმედებს მათ ემოციებზე, აზრებზე და ყოველდღიურ ფუნქციონირებაზე. ეს სტატია განიხილავს დეპრესიის სხვადასხვა სიმპტომს და გვაწვდის ინფორმაციას, თუ როგორ შევამჩიოთ და გავიგოთ ეს მდგომარეობა. თუ თქვენ ან თქვენს ნაცნობს აღენიშნება მსგავსი სიმპტომები, მნიშვნელოვანია დახმარების მიღება, რადგან დეპრესია განკურნებადი მდგომარეობაა, რაც მოითხოვს თვითგანვითარებას.
თანმიმდევრული სევდის ან უიმედობის გრძნობა
დეპრესიის ყველაზე გავრცელებული და ადვილად ამოცნობადი სიმპტომი არის ძლიერი სევდის, სიცარიელის ან უიმედობის გრძნობა, რომელიც უწყვეტად გრძელდება. განსხვავებით დროებითი სევდისგან, ეს ემოცია დროთა განმავლობაში ან პოზიტიური გამოცდილებებით არ მცირდება. ბევრ ადამიანს ეს გრძნობა აღუწერია როგორც მუდმივი სიმძიმა ან დაბუჟება, რომელიც ცხოვრების ყველა ასპექტს მოიცავს.
დეპრესიის მქონე ადამიანები ხშირად კარგავენ ინტერესს იმ აქტივობებისადმი, რომლებიც ადრე სიამოვნებული იყვნენ, გრძნობენ მოწყვეტას ცხოვრებისგან და უფლებს მოტივაციას. ეს ყოვლისმომცველი სევდა ქმნის თვითდამანაშაულებისა და დანაშაულის გრძნობის გამამძაფრებელ ციკლს, რაც საბოლოოდ კიდევ უფრო აძლიერებს დეპრესიულ აზრებს.
ანჰედონია: სიამოვნების დაკარგვა სასიამოვნო აქტივობებში
ანჰედონია გულისხმობს უუნარობას განიცდო სიამოვნება ყოველდღიური აქტივობების ან ჰობების მიმართ, რაც დეპრესიის ერთ-ერთი ძირითადი მანიშნებელია. დეპრესიის მქონე ადამიანები შეიძლება კარგავდნენ ინტერესს პოლიტიკური შეხვედრებში, ჰობებში ან თვითზრუნვაში, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მათი ეტაპობრივი გამიჯვნა იმ საქმიანობებისგან, რომლებიც ადრე ბედნიერებას ჰმატებდათ.
ინტერესის დაკარგვა აზიანებს პირად ურთიერთობებს, ჰობებსა და სამუშაოს, რაც იწვევს იზოლაციის გრძნობას. მნიშვნელოვანია გავაცნობიეროთ, რომ ეს ჩამოშორება არჩევანი არ არის; პირიქით, ის დეპრესიის სიმპტომია, რომელიც შეიძლება ადამიანს თავს მოსწყვიტოს შემართებასა და მოტივაციას.
ძილის დარღვევები: უხვილობა ან გადაჭარბებული ძილი
ძილის პროცესი მჭიდროდ არის დაკავშირებული ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან, და დეპრესია ხშირად არღვევს ძილის ნორმალურ რეჟიმს. ზოგიერთ ადამიანს შეიძლება უვითარდებოდეს უხვილობა, რის გამოც რთოა ჩაძინება ან ძილი შენარჩუნება. მეორეს მხრივ, სხვებს შეიძლება ჰქონდეთ გადაჭარბებული ძილი, როდესაც ისინი აუცომოდ მოთხოვნე ძილის, მაგრამ მაინც ვერ გრძნობენ სრულფასოვან დასვენებას.
არასწორი ძილის ხარისხი აუარესებს სიმპტომებს, იწვევს გადაღლას, გაღიზიანებასა და კონცენტრაციის შენელებას, ქმნის წრეს, სადაც არასაკმარისი მოსვენება ამძაფრებს დეპრესიულ სიმპტომებს. დეპრესიის ეფექტური მართვა შესაძლებელია სწორი ძილის ჰიგიენის დაცვით და ძილის პრობლემების გამოვლენით.
მადასა და წონაში ცვლილებები
დეპრესიას შეუძლია მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს მადასა და კვების ჩვევებზე, რასაც შედეგად მოსდევს წონის ცვლილებები. ზოგი ადამიანი შეიძლება კარგავდეს მადას და უნებლიედ დაიკავოს წონაში, ხოლო სხვებს შეიძლება ჰქონდეთ კომფორტული საკვების მიმართ ძლიერი ლტოლვა და შესაბამისად მოიმატონ წონა.
ამგვარი კვებითი ჩვევები ხშირად ემოციური სტრესის შედეგია და უმეტესად ქვეცნობიერი პასუხია. წონასა და მადასთან დაკავშირებული ცვლილებები აძლიერებს საკუთარ თავთან უკმაყოფილებას და ზრდის დანაშაულის ან უკმარისობის გრძნობას.
დაღლილობა და ენერგიის დაბალი დონე
დეპრესიის ხშირი სიმპტომია გამუდმებული ფიზიკური დაღლილობის გრძნობა მაშინაც კი, თუ საკმარისად შეძლებთ დასვენებას. დეპრესია წმენდს ენერგიის მარაგს, იწვევს უკიდურეს დაღლილობას, რის გამოც მარტივი საქმეც კი გამოუვალოა. ყოველდღიური აქტივობები, როგორიცააადგომა, საჭმლის მომზადება ან სახლის დალაგება, შეიძლება გადაჭარბებულ სირთულედ მოჩვეული იყოს.
ეს ფიზიკური დაღლილობა აძლიერებს უსარგებლობისა და იმედგაცრუების შეგრძნებას, რადგან ადამიანს უჭირს ყოველდღიური მოვალეობების შესრულება. დეპრესიასთან დაკავშირებული დაღლილობა არაა მხოლოდ ჩვეულებრივი დაღლილობა; ეს არის გამუდმებითი გამოფიტულობის მდგომარეობა, რომელიც აზრებზე და სხეულზე ერთდროულად ახდენს გავლენას.
უსარგებლობის ან ჭარბი დანაშაულის გრძნობა
დეპრესია ხშირად იწვევს უსარგებლობისა და ჭარბი დანაშაულის გრძნობას, რის გამოც ადამიანს ეხმარება, რომ არასდროსა საკმარისად კარგი. ამ დაბალ თვითშეფასებას ხშირად ერთავს მძლავრი დანაშაულის განცდა წარსულ შეცდომებთან ან მორჩასთან დაკავშირებით, მიუხედავად იმისა, რეალურია თუ არა ეს ბრალი.
ეს ემოციები აყალიბებს ნეგატიურ თვითგამოსახულებას, აძლიერებს დეპრესიულ აზრებს და იწვევს აზროვნების დანგრეულ მოდელს. ამ მენტალური ხაფანგიდან თავად დასასრული სჭირდება პროფესიონალური დახმარება და მისი თავზე მზრუნველობა, რადგან დეპრესიულ ეპიზოდში მყოფ პირებს ხშირად აკლიათ ობიექტურობა საკუთარი თავის შეფასებისას.
კონცენტრაციის, მეხსიერების ან გადაწყვეტილების მიღების სირთულე
დეპრესია შეიძლება აზიანებდეს კოგნიტიურ ფუნქციებს, ართულებდეს კონცენტრაციას, მეხსიერებას და გადაწყვეტილების მიღებას. ეს სიმპტომი, რომელსაც ხშირად „ტვინის ნისლის“ უწოდებენ, მოქმედებს ადამიანის შედეგიანობაზე სამსახურში ან სასწავლებელში და აძლიერებს არასრულფასოვნების შეგრძნებას.
გადაწყვეტილების მიღება რთულდება, რადგან დეპრესიული აზრები აბუნდოვანებს გათვლებს, ეს იწვევს საქმის გაჭიანურებას ან უარს. ამ კოგნიტური ეფექტის გაცნობიერება მნიშვნელოვანია, რადგან ის გვეხმარება გავიგოთ, რომ ეს სირთულეები სიმპტომებია და არა პირადი მორჩა.
გაურკვეველი ფიზიკური ტკივილები და დისკომფორტი
დეპრესია არა მხოლოდ ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე ახდენს ზეგავლენას – მას შეუძლია გამოიწვიოს ფიზიკური სიმპტომებიც. დეპრესიის მქონე პირებს შეიძლება ახასიათებდეთ თავის ტკივილები, ზურგის ტკივილი, კუნთების დისკომფორტი ან საჭმლის მომნელებელი სისტემის პრობლემები, რომელთა ფიზიკური მიზეზი ძნელად დასადგენია. ეს სიმპტომები სხეულის პასუხია ხანგრძლივი მენტალურ სტრესსა და ემოციურ ტკივილზე.
კრონიკული ტკივილი აუარესებს განწყობას, ქმნის წრეს, სადაც ფიზიკური და ფსიქიკური სიმპტომები ერთნაირად ამძაფრებს. ამ ფიზიკურ აღმოჩენების მართვა თერაპიისა თუ მედიკამენტოზური მკურნალობის გზით შეიძლება დაეხმაროს დეპრესიასთან გამკლავებაში.
გაღიზიანება და განწყობის შეცვლა
სევდა ფართოდ ცნობილია დეპრესიის სიმპტომად, თუმცა გაღიზიანება და განწყობის მკვეთრი ცვლილებებიც ხშირად გვხვდება, განსაკუთრებით მამაკაცებსა და თინეიჯერებს. დეპრესიას შეუძლია გამოიწვიოს გაღიზენა, იმედგაცრუება ან რისხვა, ხშირად აშკარა მიზეზის გარეშეც. მსგავსი სწრაფი გადახრები განწყობებში უარყოფითად აისახება ურთიერთობებზე, ზრდის სტრესს და იზოლაციის შეგრძნებას.
როდესაც ვირწმუნებთ, რომ გაღიზიანება და განწყობის რყევები დეპრესიის სიმპტომებია, ახლობლებს შეუძლიათ უფრო მზრუნველობითი დამოკიდებულება გამოავლინონ, ნაცვლად გამაღიზიანებელი რეაქციისა. აუცილებელია ამ გრძნობების აღიარება და განსჯისგან თავის შეკავება, რადგან გაღიზიანებას ხშირად ემოციური ტკივილი იწვევს.
გარდაცვალებასა ან თვითმკვლელობაზე განმეორებითი აზრები
დეპრესიის მძიმე ფორმებში ადამიანს შეიძლება უჩნდებოდეს განმეორებითი აზრები გარდაცვალებასა ან თვითმკვლელობაზე. ამ აზრებს ყოველთვის არ ახლავს მოქმედების კონკრეტული გეგმა, მაგრამ ისინი ასახავს ღრმა უიმედობას, როცა ადამიანს გრძნობა უჩნდება, რომ სხვა გზა აღარ არსებობს ტკივილის შესამსუბუქებლად.
უკიდურესად მნიშვნელოვანია, ნებისმიერი თვითმკვლეოძეც რჩევა გადაეთანხმებათ სერიოზულად და ადამიანს მიეცეს მხარდაჭერა. თუ თქვენ ან თქვენს ნაცნობს აქვს მსგავსი აზრები, დაუყოვნებლივ მიმართეთ ფსიქიკური ჯანმრთელობის სპეციალისტებს ან ცხელი ხაზის სამსახურს. ამგვარი აზრები სამედიცინო გადაუდებელი შემთხვევაა და სასწრაფო რეაგირებას მოითხოვს.
დასკვნა
დეპრესია არის რთული ფსიქიკური ჯანმრთელობის მდგომარეობა, რომელსაც მრავალი სიმპტომი ახასიათებს და სხვადასხვა ადამიანზე განსხვავებულად მოქმედებს. ამ სიმპტომების გამოცნობით ჩვენ შეგვიძლია უკეთ შევამჩიოთ ნიშნები საკუთარ თავშიც და სხვებმაც, რითაც შევქმნით მხარდამჭერ გარემოს. მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ დეპრესია არ ნიშნავს სისუსტეს; ეს არის სამედიცინო მდგომარეობა, რომელიც მოითხოვს გაგებას, თანაგრძნობას და შესაბამის მკურნალობას.
თუ თქვენ ან თქვენს ახლობელს დეპრესია აწუხებს, სასურველია დახმარებისთვის მიმართოთ ფსიქიკური ჯანმრთელობის პროფესიონალებს ან მხარდამჩერ ქსელებს. ცნობიერებითა და პიროვნულ ზრდას მხარდაჭერით, შესაძლებელია დეპრესიის დაძლევა და ხელახლა აღმოჩენა იმედის, სტაბილურობისა და სიხარულის განცდის.
სტატიის წყარო წყარო
